|
«Намоз вақти кириб қолганда киши қаерда бўлса, ўша ерда уни адо этаверсин».71 Ўтган оятларда тавсифланган нусхалар томонидан Аллоҳнинг уйлари вайрон этилиб, у ерларда намоз ўқиш бекор қилинган экан, киши қаерда бўлса, ўша ерда намозини ўқийверсин. Масжидул Ҳаром қайси тарафга тўғри келмасин, юзини ўша тарафга бурсин. Зеро, ҳамма тарафнинг Эгаси, Яратувчиси Аллоҳдир.
Агар Масжидул Ҳаром шарқ томонда бўлса, шарқ томонга қараб намоз ўқисин. Агар у ғарб томонда бўлса, ғарб томонга қараб намоз ўқисин. Хуллас, Масжидул Ҳаром қайси томонда бўлса, ўша томонга қараб намоз ўқисин. Шуларнинг ҳаммасида у Аллоҳ томонига юзланган бўлаверади.
لِّلّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ
(Машриқ ҳам, мағриб ҳам Аллоҳникидир). Яъни, Аллоҳ ҳамма томонларнинг Эгаси ва Яратувчисидир. Бу ердаги машриқ ва мағриб ҳамма томонлар маъносини англатади. Машриқ қуёшнинг нури тушадиган ҳамма тарафдир. У йил фаслларига қараб, турли жойларни ёритади. Унинг нури шарқий уфқдаги биринчи нуқтадан охирги нуқтага қадар ҳаммасини ўз ичига олади. Мағриб ҳам машриқ кабидир.
Бошқа бир жойда бундай дейилади:
رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ
– „(Аллоҳ) икки шарқнинг (яъни кун ва ой ботадиган жойларнинг) ҳам Парвардигоридир“. [55:17]
Икки машриқдан мурод йил фаслларига қараб, қуёш чиқадиган илк нуқтадан қуёш чиқадиган сўнгги нуқтага қадар бўлган жой. Яъни, йил мобайнидаги чиқиш минтақасининг бошланишидан ниҳояланишига қадар бўлган оралиқ. Икки мағриб ҳам худди шунга ўхшаш маънода.
Бошқа бир жойда мана бундай ҳам дейилган:
فَلَا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشَارِقِ وَالْمَغَارِبِ إِنَّا لَقَادِرُونَ
– „машриқу мағрибларнинг Роббиси билан қасам ичаманки, албатта Биз қодирмиз“. [70:40]
Машриқлардан мурод қуёшнинг йил фаслларига қараб, машриқ томонидан чиқиш нуқталари. Мағриблар ҳам шунга ўхшаш маънода.
Машриқ ва мағриб сўзларининг бирликда ҳам, иккиликда ҳам, кўпликда ҳам қўлланиши Аллоҳ Таоло ҳамма томонларнинг Эгаси ва Яратувчиси эканидан киноядир. У Зотнинг раҳмати бепоён. Бандалари учун нима яхши бўлишини Ўзи билади.
198-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204